Gor agahîyên çapemenîya Tirk, 26 partî têkilî hilbijartinên şaredarîyê dibin. Ji wan 3 partî û nîv partîyên Kurd, yên din jî partîyên Tirk in.
Çi qas navê wan bi Tirkî bin jî, BDP, Hak-Par û Huda-Par ji Kurdan pêk tên û partîyên Kurd in. Partîya nîv Kurd jî HDP ye. Nîvkurdîya wê jî ew e ku, tene hinek rêvebirên wê Tirk in. Endam û aligirên HDP’ê jî wek endam û alîgirên BDP’ê bi pirranî ji Kurdan pêk tên.
Ji partîyên Kurd ya ku li seranserî Kurdistanê têkilî hilbijartinê dibe, ew jî BDP ye.
Huda-Par, qasî ku ez dizanim tene li hinek bajar û navçeyên Kurdistanê têkilî hilbijartinê dibe.
Hak-Par jî li hinek bajarên Tirkîyê, ew bajarên ku Kurd tê da dijîn û li Kurdistanê…
Partîya nîv-Kurd HDP jî tene li bajarên Tirkîyê…
Wek tê zanîn, di welatek demoqratîk de ji şert û şûrtên demoqrasîyê yek jî hebûna partîyên sîyasî û hilbijartinên azad in. Heger li welatek partîyên siyasî û hilbijartinên azad tunebin, li wir qala demoqrasîyê jî nayê kirin.
Hilbijartin, qasî ku ji bo partîyên sîyasî muhîm be, ewqas jî ji bo gel mûhîm e. Ji bo partîyên sîyasî imtihana serkeftinê ye, ji bo gel jî firsenda guhartina serhilatîyê ye.
Mixabin ji îro da xuya ye ku bi vê hilbijartinê jî ne li Tirkîyê, ne jî li Kurdistanê guhartinek çê dibe. Kemasî û xeletîyên wan hebin jî AKP li seranserî Tirkîyê, BDP jî li Kurdistanê hê bêlternatîf in. Ew partîyên ku xwe wek alternatif binav dikin, ne tiştekî nû dibêjin ne jî bi proje û programên nû derdikevin rûyê gel. Partîyên Tirk li ser kêmasîyên AKP’ê sîyasetê dikin, yên Kurd jî li ser kêmasîyên BDP’ê…
Mixabin ji bo serkeftinê, rexne û nîşandayîna kêmasîyan bi sere xwe tenê ne bes in.
Hilbijartin ji bo partîyan îmtihaneke gring e, ji ber ku ew, bi bername û kadroyên xwe derdikevin rûyê gel û ji wan îcazeta desthiilatdarîyê dixwazin. Ew partîyên ku gor raya gel biserdikevin, digihîjin armanca xwe û heta hilbijartinek din desthilatîya dewletê, an jî ya şaredarîyê birêve dibin. Yên bisernakevin, ew jî gor encama hilbijartinê xwe ji nû va amade dikin û hata careke din di muxalefetê da dimînin.
Sedem vê yekê ye ku mirov dikare beje, di hemû hilbijartinan da du armancên partîyan hene.
Ji wan yek, destxistina desthilatîya dewletê, an jî ya şaredarîyê.
Ya diduyan jî ew e ku, heger wek partîya yekemin bisernekevin jî, li dijî îtîdarê destxistina muxalefeteke xurt e.
Ji bo herduyan jî piştevanîya gel lazim e.
Ew jî bi hêjmara dengan va tê kifşkirin.
Heger partîyek xwedî van her du armanca nebe, divê ne hewceye ku xwe biwestîne û têkilî hilbijartinan bibe.
Nîşana serkeftinê qasî ku destxistina desthilatîye be, ew qas jî gor hilbijartinên derbasbûyî, girtina zedê dengan e…
Ew jî ji bo rojên pêş mizgînîya serkeftinê ye…
Sedem vê yekê ye ku, AKP li Îzmirê xwedî şans nebe jî, ji bo zêdekirina dengan wezîrê xwe yê herî bi nav û deng weke berendam nîşankirîye.
BDP jî li Ruhayê bi berendametîya Osman Baydemir va têkilî hilbijartinê dibe. Armanca BDP’ê jî ew e ku heger şaredarîya Ruhayê bi dest nexe jî, bi saya Osman Baydemir dengên xwe zede dike û bi wî awayî dighîje armanca xwe ya duyemîn…
Partîyên bi hêz, bi hemû endam û rêvebirên xwe va ji bo van herdu armancên xwe dixebitin û ji bo girtina dengekî zêde, mal bi mal digerin, têkilîyên xwe bi gel ra xurt dikin.
Partîyên bêhez jî, ji îro da diben, “wele em hesabê dengan nakin, deng bi sere xwe tenê nîşana serkeftinê nînin”.
Heger destxistina serhilatîyê ji alî Xwedê da, an jî ji alî çekdaran da neyê dayîn, hunê çawa di civatê da guhartinan çê bikin û bi çi awayî bighîjin armanca xwe…
Dema ku ez gotinên endam û rêvebirên van partîyên bê hêz dibhîsim, pêşgotineke Kurdan tê bîra min.
Dema yekî ji bo kêmasîyên xwe bahaneyeke bêbingeh bidîta, jê ra digotin; “Bahaneyên tireka nane ce ye.”
Partîyên bê hêz jî, wek bahaneyên tirekan, ji nuha da ji xwe ra bahaneyan bêbingeh digerin.
Madem di hilbijartinê da hêjmara dengan tiştekî ne muhîme, gelo ya muhîm çî ye?
19.02.2014
